Een boombank zelf maken: de ultieme gids voor een uniek tuinmeubel

Een boom in de tuin is een geschenk. Hij biedt schaduw, trekt vogels aan en vormt een levend ankerpunt in je buitenruimte. Maar wat als je die boom niet alleen kunt bewonderen, maar er ook letterlijk een deel van kunt maken? Een boombank is de perfecte manier om functionaliteit en natuurlijke schoonheid te combineren. Het is meer dan zomaar een zitplek; het is een uitnodiging om tot rust te komen onder het bladerdak, een boek te lezen of gewoon te genieten van je tuin.

Het zelf maken van een boombank lijkt misschien een ontmoedigende taak, maar met een goede planning en de juiste aanpak is het een ontzettend lonend DIY-project. Je creëert niet alleen een praktisch en uniek meubelstuk, maar je voegt ook een stukje persoonlijkheid en vakmanschap toe aan je tuinontwerp. Deze gids helpt je op weg, van het eerste idee tot de uiteindelijke afwerking.

De charme van een boombank in je tuin

Waarom zou je de moeite nemen om een bank rond een boom te bouwen? De voordelen gaan verder dan alleen een extra zitplaats. Een goed ontworpen boombank transformeert de ruimte en biedt diverse pluspunten:

• Een natuurlijk middelpunt: Een boombank trekt onmiddellijk de aandacht en creëert een visueel ankerpunt. Het integreert de boom naadloos in de rest van je tuinontwerp.
• Optimaal ruimtegebruik: De ruimte direct rondom een boomstam is vaak ‘verloren’ ruimte. Een boombank maakt dit gebied functioneel zonder extra vierkante meters in beslag te nemen.
• Sfeervolle rustplek: Er is iets inherent rustgevends aan zitten onder een boom. Het is de ideale plek voor een kop koffie in de ochtend of een goed gesprek op een zwoele zomeravond.
• Verhoogt de waarde van je tuin: Een op maat gemaakt, duurzaam tuinmeubel zoals een boombank straalt kwaliteit en aandacht voor detail uit, wat de algehele uitstraling en waarde van je tuin verhoogt.

Voordat je begint: planning en ontwerp

Een succesvol project begint met een solide plan. Haast je niet naar de bouwmarkt, maar neem de tijd om de volgende aspecten te overwegen. Meten is weten, en dat geldt zeker voor dit project.

Kies de juiste boom

Niet elke boom is geschikt. Kies een volwassen, gezonde en stevige boom met een redelijk rechte stam. Jonge, snelgroeiende bomen zijn minder ideaal, omdat de bank de groei kan belemmeren of zelf kan beschadigen. Controleer de boom op ziektes of zwakke takken. De diameter van de stam bepaalt grotendeels de grootte van je bank.

Bepaal de vorm en afmetingen

De klassieke boombank is rond (360 graden), maar je kunt ook kiezen voor andere vormen:

• Halfrond (180 graden): Ideaal als de boom dicht bij een schutting of muur staat.
• Zeshoekig of achthoekig: Vaak makkelijker te construeren dan een perfect ronde vorm, omdat je met rechte planken en hoeken werkt.
• Vierkant: Een moderne en strakke optie die goed past in een minimalistische tuin.

Meet de omtrek van de boom en bepaal hoeveel ruimte je wilt overlaten tussen de stam en de rugleuning van de bank. Een vuistregel is om minimaal 5-10 cm ruimte te laten voor toekomstige groei. Bepaal vervolgens de gewenste zithoogte (standaard rond de 45 cm) en zitdiepte (meestal tussen 40 en 50 cm).

Het juiste materiaal kiezen voor je boombank

De materiaalkeuze is cruciaal voor de duurzaamheid en het uiterlijk van je boombank. Hout is de meest voor de hand liggende en sfeervolle keuze.

• Hardhout (bijv. Teak, Bankirai, Eiken): Dit is de meest duurzame optie. Hardhout is van nature zeer goed bestand tegen weersinvloeden, rot en insecten. Het is wel duurder en soms lastiger te bewerken.
• Geïmpregneerd zachthout (bijv. Vuren, Grenen): Een budgetvriendelijke en populaire keuze. Het hout is behandeld om het te beschermen tegen vocht en rot. Het vereist wel periodiek onderhoud om het mooi te houden.
• Douglas hout: Een mooie tussenweg. Douglas is van nature redelijk duurzaam (duurzaamheidsklasse 3) en heeft een warme kleur. Onbehandeld zal het na verloop van tijd prachtig vergrijzen.

Vergeet de bevestigingsmaterialen niet. Gebruik altijd roestvrijstalen (RVS) of gegalvaniseerde schroeven om lelijke roestvlekken en corrosie te voorkomen.

Stappenplan: je eigen boombank bouwen

Dit is een algemeen stappenplan voor een zeshoekige boombank, een van de meest toegankelijke ontwerpen voor de doe-het-zelver.

1. De basisconstructie (poten en frame): Begin met het maken van de poten. Voor een zeshoekige bank heb je zes pootconstructies nodig. Deze bestaan meestal uit een voorpoot en een achterpoot, verbonden door een dwarsbalk die de zitting zal dragen.
2. Het binnen- en buitenframe: Zaag de planken voor het binnen- en buitenframe in de juiste hoek (voor een zeshoek is dit 60 graden aan de binnenzijde). Maak twee identieke zeshoeken: een kleinere voor de binnenzijde (dicht bij de boom) en een grotere voor de buitenzijde.
3. Montage rond de boom: Monteer de bank in twee helften. Bevestig drie pootconstructies aan de helft van het binnen- en buitenframe. Plaats de twee helften rond de boom en verbind ze stevig met elkaar. Controleer of de constructie waterpas staat.
4. De zitting bevestigen: Nu kun je de planken voor de zitting op maat zagen en op het frame monteren. Begin vanaf de buitenkant en werk naar de binnenkant. Zorg voor een kleine opening (ca. 5 mm) tussen de planken voor de afwatering van regenwater.
5. De rugleuning (optioneel): Als je een rugleuning wilt, kun je verticale steunen aan de achterpoten bevestigen en hierop horizontale planken monteren.
6. De afwerking: Schuur alle oppervlakken en randen glad om splinters te voorkomen. Behandel het hout vervolgens met een beits, olie of buitenlak naar keuze. Dit beschermt het hout niet alleen, maar geeft het ook de gewenste uitstraling.

Onderhoud en tips voor een lange levensduur

Je prachtige boombank is klaar! Met een beetje zorg kun je er jarenlang van genieten. Maak de bank regelmatig schoon met een zachte borstel en water om vuil en algen te verwijderen. Afhankelijk van de houtsoort en de afwerking, is het aan te raden om de beschermlaag elk jaar of om de twee jaar opnieuw aan te brengen. Dit houdt het hout gezond en voorkomt vergrijzing als je dat niet wenst.

Een boombank is meer dan een meubel; het is een investering in de sfeer en het plezier van je tuin. Het is een project dat voldoening geeft en een blijvende herinnering creëert. Pak je gereedschap en creëer jouw eigen unieke rustplek in de tuin.

Veelgestelde vragen over boombanken (FAQ)

1. Is elke boom geschikt voor een boombank?
Nee, niet elke boom is ideaal. Kies bij voorkeur een volwassen, gezonde boom met een stevige stam die niet meer extreem snel groeit. Bomen met een oppervlakkig wortelstelsel kunnen de constructie op termijn omhoog drukken, dus houd daar rekening mee.

2. Hoeveel ruimte moet ik tussen de bank en de boom laten?
Het is essentieel om ruimte te laten voor de boom om te groeien. Een minimum van 5 tot 10 centimeter tussen de binnenkant van de bank en de stam is aan te raden. Voor sneller groeiende boomsoorten kun je beter wat meer ruimte aanhouden.

3. Welk hout kan ik het beste gebruiken als beginner?
Voor een beginner is geïmpregneerd vuren- of grenenhout een uitstekende keuze. Het is relatief goedkoop, makkelijk te bewerken en al voorbehandeld tegen weersinvloeden. Hierdoor is het een vergevingsgezind materiaal om mee te starten, terwijl het toch een duurzaam resultaat oplevert.